Bàn về cách dùng bài Bổ trung ích khí thang
Trong bài, hoàng kỳ, nhân sâm có tính cam ôn để ích khí, hoàng kỳ là chủ dược làm quân có công năng bổ khí phối hợp với thăng ma, sài hồ để thăng dương ích khí, vừa bổ khí vừa thăng đề đó là một sự phối hợp cơ bản nhưng nhuần nhuyễn trong dùng thuốc của Đông y. Bạch truật, trần bì, cam thảo, đương qui có tác dụng kiện tỳ lý khí, dưỡng huyết hòa trung là các vị thuốc hỗ trợ làm thần. Hoàng kỳ ngoài bổ khí còn có tác dụng cố biểu, thăng ma ngoài tác dụng thăng dương còn có tác dụng giáng hỏa để trị chứng đau đầu, sài hồ còn có tác dụng thanh nhiệt để giải cơ trị chứng mệt mỏi. Cho nên người dương khí hư mà bị ngoại cảm cũng có thể dùng bài này gọi là “cam ôn trừ nhiệt”. Đối với Hải Thượng Lãn Ông thì bài Bổ trung ích khí còn có tác dụng trị chứng cơ thể suy nhược khí hư, tỳ vị suy yếu sa dạ con, lòi dom. Nhưng phải tùy chứng và thể trạng bệnh nhân mà gia giảm và dùng liều lượng cho thích hợp.
Vị thuốc hoàng kỳ ngoài bổ khí còn có tác dụng cố biểu, giáng hỏa trị đau đầu.
Lời khuyên của thầy thuốc: Bài thuốc này vốn không phải để bổ khí huyết, cũng không phải là bài thuốc có thể uống lâu ngày. Tiếc rằng có nhiều người không chịu xét rõ âm dương, hư thực và nội thương ngoại cảm. Hễ phát sốt là dùng ngay bài Bổ trung ích khí là sai lầm đáng tiếc.
Phân tích nội dung bài thuốc thì sẽ rõ: Bạch truật dùng để bổ dương khí của vị, nhân sâm, hoàng kỳ bổ tỳ kiêm bổ phế, xuyên qui bổ âm huyết của tỳ khiến cho tỳ thổ đầy đủ đức khôn nhu mới có thể sinh ra được mọi vật. Chích cam thảo có tác dụng ôn trung và điều hòa các vị thuốc kia, cho trung châu được nhờ sự bổ ích, lại e các vị thuốc bổ phần nhiều nê trệ cho nên dùng trần bì cho nó dẫn, dùng thăng ma sài hồ làm sứ, một mặt để dẫn cái sức của sâm, kỳ đồng thời cũng làm cho dương khí bị hạ hãm được thăng lên. Nếu dùng bài bổ trung ích khí mà lại bỏ thăng ma sài hồ thì thật là không hiểu rõ ý nghĩa của bài bổ trung ích khí. Cụ nói: “Nghĩ như tiên thiên và hậu thiên không thể chia rẽ hai đường, nếu nguyên khí ở thượng tiêu bị bất túc là do hãm xuống ở trong thận, cần phải dẫn nó lên từ dưới bộ phận chí âm. Nếu do hạ tiêu chân âm bất túc là do khí bay bổng lên bộ phận trên, lại không thể dẫn nó về nguồn được sao? Vì lý do đó mà phải phối hợp bài Bổ trung ích khí với bài Thận khí hoàn cùng sử dụng. Uống buổi sáng để bổ dương, uống buổi tối để bổ âm, cùng nương tựa để cùng bồi dưỡng”.
Mặt khác, khi tạng tỳ không hóa được thức ăn nên trong bụng đầy. Khí của tạng ấy không vận hóa được thì ngưng trệ mà thành đờm rãi. Bốn chân tay thuộc tạng tỳ, dương của tạng tỳ chủ về khí, âm của tạng tỳ chủ về huyết, khi khí huyết không lưu thông đều cho nên đầu ngón tay và chân tê dại. Chứng tê ấy không nên gia các vị chỉ xác, sơn tra, mạch nha, thần khúc. Mà nên gia các vị bán hạ chế, phục linh thì rất thần hiệu. Dương khí ở hạ tiêu là khí của tỳ vị và hậu thiên, dương vốn thăng, nếu yếu thì giáng, vậy nên dùng bài Bổ trung ích khí để đem dương khí trở lên.
TTND.BS. Nguyễn Xuân Hướng
-
Ghi nhận 82 ca mắc tay chân miệng, Hà Nội tăng cường phòng bệnh tại trường học
Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tính...XEM THÊM -
Phương pháp phẫu thuật chữa cận thị
Tôi 28 tuổi, cận thị nặng cả 2 mắt, hiện đi làm ph...XEM THÊM -
Bài thuốc chữa mất ngủ
Mất ngủ lâu ngày kéo theo rất nhiều vấn đề về sức ...XEM THÊM -
Thoát vị rốn, chủ quan là nguy
Thoát vị rốn xảy ra khi một phần của ruột hoặc mô ...XEM THÊM -
Hạt cải củ - Vị thuốc hay
Cải củ là cây trồng rất phổ biến để lấy lá luộc ăn...XEM THÊM -
Vượt đỉnh cũ đưa giá trị Vingroup lên hơn 19 tỷ USD, tài sản tỷ phú Vượng trên Forbes sắp đạt 10 tỷ USD
Trên sàn chứng khoán, tài sản của tỷ phú Phạm Vượn...XEM THÊM
-
Bạn của chồng nhắn tin gạ tình tôi
Tôi hoạt động khá tích cực trên facebook nên có lượng \"bạn bè\" khủng. Nhiều khi là họ thêm tôi làm bạn và tôi ấn nút chấp nhận, không thực sự biết đ...12/04/2021 22:29
-
7 nguyên tắc để có làn da khỏe đẹp
Một làn da khỏe, đẹp không chỉ do yếu tố di truyền mà còn do quá trình chăm sóc thường ngày. Việc dùng mỹ phẩm chỉ là một bước trong quy trình chăm só...12/04/2021 22:27
-
Giáo sư 84 tuổi có chỉ số sức khỏe tương đương người tuổi 20
Giáo sư 84 tuổi có chỉ số sức khỏe tương đương người tuổi 20\r\n12/04/2021 22:24
-
100% cử tri nơi cư trú nhất trí giới thiệu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long ứng cử Đại biểu Quốc hội khoá XV
Tại hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử Đại biểu Quốc hội, 100% cử tri nơi cư trú biểu quyết nhất ...08/04/2021 14:07
-
Giảm đau bụng kinh bằng thảo dược
Trong trường hợp phụ nữ bị đau bụng kinh, có thể uống nước ngải cứu, gừng tươi hay ngâm chân trong nước thảo dược, giúp xoa dịu cơn đau bụng trong ngà...08/04/2021 14:06
- Ghi nhận 82 ca mắc tay chân miệng, Hà Nội tăng cường phòng bệnh tại trường học
- Phương pháp phẫu thuật chữa cận thị
- Bài thuốc chữa mất ngủ
- Thoát vị rốn, chủ quan là nguy
- Hạt cải củ - Vị thuốc hay
- Vượt đỉnh cũ đưa giá trị Vingroup lên hơn 19 tỷ USD, tài sản tỷ phú Vượng trên Forbes sắp đạt 10 tỷ USD
- Bạn của chồng nhắn tin gạ tình tôi
- 7 nguyên tắc để có làn da khỏe đẹp
- Giáo sư 84 tuổi có chỉ số sức khỏe tương đương người tuổi 20
- 100% cử tri nơi cư trú nhất trí giới thiệu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long ứng cử Đại biểu Quốc hội khoá XV